Nội dung chính
Việc hiểu rõ cách thức nộp thuế là điều kiện tiên quyết giúp các hộ kinh doanh cá thể tuân thủ đúng quy định pháp luật và tối ưu hóa chi phí. Trong thực tế, có hai phương pháp nộp thuế phổ biến là thuế khoán và thuế theo hóa đơn (thuế kê khai). Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt hộ kinh doanh nộp thuế theo khoán và theo hóa đơn, từ đó lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với mô hình kinh doanh của mình.
Thuế khoán là gì?
Thuế khoán là hình thức mà cơ quan thuế ấn định số thuế phải nộp cố định hằng tháng hoặc hằng quý, dựa trên doanh thu ước tính và tỷ lệ thuế áp dụng theo ngành nghề. Đây là phương pháp thường áp dụng cho những hộ kinh doanh nhỏ, có doanh thu thấp, không sử dụng nhiều hóa đơn.
Ví dụ: Một hộ kinh doanh quán ăn nhỏ, không sử dụng hóa đơn thường xuyên, có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm có thể được cơ quan thuế ấn định thuế khoán mỗi tháng là 500.000 đồng, gồm thuế GTGT và thuế TNCN.
Thuế kê khai là gì?
Thuế kê khai (hay còn gọi là nộp thuế theo hóa đơn) là phương pháp mà hộ kinh doanh tự khai báo doanh thu, chi phí, số lượng hóa đơn đầu ra – đầu vào, từ đó tính ra số thuế phải nộp thực tế theo quy định.
Phương pháp này phù hợp với những hộ kinh doanh có quy mô lớn hơn, doanh thu cao hoặc thường xuyên sử dụng hóa đơn. Thuế được xác định dựa trên số liệu thực tế thay vì ấn định như phương pháp khoán.
Phân biệt hộ kinh doanh nộp thuế theo khoán và theo hóa đơn (thuế kê khai)
Bảng dưới đây giúp bạn dễ dàng phân biệt hộ kinh doanh nộp thuế khoán và theo hóa đơn dựa trên các tiêu chí cơ bản:
| Tiêu chí | Thuế khoán | Thuế theo hóa đơn (kê khai) |
| Cách tính thuế | Cơ quan thuế ấn định doanh thu và thuế | Dựa trên doanh thu thực tế và hóa đơn |
| Đối tượng áp dụng | Hộ kinh doanh nhỏ, lẻ, ít sử dụng hóa đơn | Hộ kinh doanh lớn, thường sử dụng hóa đơn |
| Sử dụng hóa đơn | Ít hoặc không sử dụng hóa đơn | Bắt buộc sử dụng hóa đơn trong giao dịch |
| Tần suất nộp thuế | Theo tháng hoặc quý, cố định | Khai báo theo kỳ (tháng/quý), theo thực tế |
| Loại sổ sách kế toán cần có | Không bắt buộc | Bắt buộc ghi chép đầy đủ sổ sách kế toán |
| Ưu điểm | Đơn giản, dễ thực hiện | Chính xác, phản ánh đúng hoạt động kinh doanh |
| Nhược điểm | Dễ bị áp thuế cao nếu ước lượng sai | Yêu cầu kế toán và thời gian theo dõi thường xuyên |
Bảng phân biệt hộ kinh doanh nộp thuế theo khoán và theo hóa đơn
Các câu hỏi khác giữa thuế khoán và thuế kê khai theo hóa đơn
- Hộ kinh doanh có thể tự chọn phương pháp nộp thuế không?
Không hoàn toàn. Việc lựa chọn phương pháp sẽ dựa trên quy mô, doanh thu, ngành nghề và mức độ sử dụng hóa đơn, được cơ quan thuế quản lý quyết định. - Có thể chuyển từ thuế khoán sang kê khai không?
Có. Nếu hộ kinh doanh mở rộng quy mô, sử dụng hóa đơn thường xuyên và muốn áp dụng phương pháp chính xác hơn, có thể làm đơn đăng ký chuyển sang kê khai. - Phương pháp nào có lợi hơn với hộ kinh doanh?
Tùy thuộc vào tình hình kinh doanh. Hộ kinh doanh nhỏ nên chọn thuế khoán để đơn giản thủ tục. Hộ có doanh thu lớn, hợp đồng nhiều nên áp dụng kê khai để minh bạch, có thể khấu trừ thuế GTGT.
Hiện nay, hộ kinh doanh nào được áp dụng nộp thuế theo phương pháp kê khai?
Theo quy định của Luật Quản lý thuế và Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh được nộp thuế theo phương pháp kê khai khi:
- Doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
- Sử dụng từ 10 lao động trở lên.
- Có địa điểm kinh doanh cố định và phát sinh nhiều hoạt động giao dịch qua hóa đơn.
- Tự nguyện đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai với cơ quan thuế.
Việc đăng ký phải thông qua mẫu đơn và được cơ quan thuế phê duyệt.
Những loại sổ sách quy định khi hộ kinh doanh khai thuế theo phương pháp kê khai
Hộ kinh doanh áp dụng thuế theo hóa đơn bắt buộc phải:
- Ghi chép sổ thu – chi tiền mặt.
- Lập sổ theo dõi hàng hóa xuất – nhập kho.
- Ghi chép doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
- Lưu trữ đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ.
Việc ghi chép sổ sách cần tuân theo chuẩn mực kế toán, có thể sử dụng phần mềm kế toán hoặc dịch vụ kế toán bên ngoài để hỗ trợ.
Lời kết
Việc phân biệt hộ kinh doanh nộp thuế theo khoán và theo hóa đơn không chỉ giúp bạn tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn giúp hoạch định chi phí kinh doanh hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc lựa chọn và thực hiện đúng phương pháp đòi hỏi kiến thức chuyên môn và sự theo dõi chặt chẽ.
Nếu bạn chưa chắc chắn về phương pháp phù hợp, hoặc cần hỗ trợ trong quá trình kê khai – lập sổ sách – tính thuế, đừng ngần ngại liên hệ với Kế toán An Phú. Với đội ngũ chuyên viên kế toán chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, đơn vị chúng tôi sẽ đồng hành cùng bạn từ khâu tư vấn, đăng ký đến hoàn thiện hồ sơ và kê khai thuế đúng hạn.
