Nội dung chính
Bạn là chủ của một quán cà phê nhỏ, tiệm tạp hóa, xe bán hàng rong hay hộ kinh doanh cá nhân nhưng luôn băn khoăn: “Mình có phải làm sổ sách kế toán, xuất hóa đơn hoài không?”. Thuế khoán là cách mà cơ quan thuế “định mức” một khoản thu cố định để người kinh doanh nhỏ lẻ chỉ cần đóng đúng, không phải tính chi li từng khoản doanh thu. Trong bài viết này từ Kế toán An Phú, chúng ta sẽ cùng hiểu rõ thuế khoán là thuế gì, đối tượng áp dụng và cách áp dụng thực tế để bạn yên tâm hoạt động mà không vi phạm quy định.
Khái niệm thuế khoán là thuế gì?
Thuế khoán là hình thức thuế cố định được áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ chưa thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Cơ quan thuế sẽ xác định và thông báo mức thuế khoán hằng năm dựa trên:
- Tờ khai thuế do người nộp thuế tự lập,
- Đánh giá và đề xuất từ Hội đồng tư vấn thuế tại địa phương,
- Thông tin và dữ liệu hiện có trong hệ thống quản lý thuế.
Một số khái niệm liên quan:
- Phương pháp khoán: là cách tính thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ doanh thu do cơ quan thuế xác định.
- Mức thuế khoán: là tổng số tiền thuế và các khoản phải nộp ngân sách Nhà nước, được cơ quan thuế xác định theo phương pháp khoán.
Nói cách khác, thuế khoán giúp đơn giản hóa nghĩa vụ thuế, giảm bớt thủ tục kê khai cho hộ và cá nhân kinh doanh có quy mô nhỏ.

Đối tượng nào áp dụng thuế khoán
Theo khoản 8 Điều 3 và Điều 7 Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế khoán được áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
Tuy nhiên, không áp dụng thuế khoán trong hai trường hợp sau:
- Hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai: gồm đối tượng có quy mô lớn hoặc tự nguyện lựa chọn kê khai để quản lý minh bạch hơn.
- Cá nhân kinh doanh theo từng lần phát sinh: áp dụng cho người kinh doanh không thường xuyên, không có địa điểm cố định, như bán hàng lưu động hoặc chủ thầu xây dựng tư nhân.
Như vậy, từ sau ngày 01/8/2021, phạm vi áp dụng thuế khoán đã được thu hẹp, khi nhiều hộ, cá nhân kinh doanh phải chuyển sang phương pháp kê khai để phù hợp với quy định mới.

Cách tính mức thuế khoán phải nộp
Theo khoản 3 Điều 10 Thông tư 40/2021/TT-BTC, mức thuế khoán mà hộ hoặc cá nhân kinh doanh phải nộp được tính theo công thức:
Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ thuế GTGT
Thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ thuế TNCN
Giải thích:
- Tỷ lệ thuế GTGT và TNCN: được quy định cụ thể theo từng lĩnh vực, ngành nghề trong Phụ lục Thông tư 40/2021/TT-BTC.
- Doanh thu tính thuế: là toàn bộ khoản thu phát sinh trong kỳ tính thuế, bao gồm:
- Tiền bán hàng, tiền cung ứng dịch vụ, hoa hồng, gia công.
- Các khoản thưởng, chiết khấu, khuyến mại, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.
- Trợ giá, phụ thu, phí thu thêm, hoặc khoản bồi thường hợp đồng (chỉ tính vào thuế TNCN).
- Các khoản doanh thu khác mà hộ/cá nhân kinh doanh được hưởng.
Lưu ý:
Doanh thu tính thuế không phân biệt đã thu hay chưa thu được tiền, mà tính trên tổng giá trị phát sinh trong kỳ.

Những quy định quản lý thuế khoán
Cách xác định mức thuế khoán với hộ khoán
Theo khoản 1, Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, mức thuế khoán được cơ quan thuế xác định dựa trên các căn cứ sau:
- Hồ sơ khai thuế do hộ kinh doanh tự kê khai, bao gồm doanh thu dự kiến và mức thuế khoán của năm tính thuế.
- Cơ sở dữ liệu quản lý thuế do cơ quan thuế thu thập và lưu trữ.
- Ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế tại xã, phường hoặc thị trấn nơi hộ kinh doanh hoạt động.
- Kết quả công khai và phản hồi từ cộng đồng, bao gồm ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế, UBND, HĐND, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Hồ sơ kê khai thuế khoán
Theo Khoản 2, Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán cần chuẩn bị hồ sơ khai thuế khoán như sau:
Thời gian phát và nộp tờ khai thuế
- Hằng năm, từ ngày 20/11 đến 05/12, cơ quan thuế sẽ phát Tờ khai thuế năm kế tiếp cho tất cả các hộ kinh doanh nộp thuế khoán.
- Người nộp thuế cần hoàn thiện và nộp lại tờ khai đúng thời hạn, để cơ quan thuế xác định mức thuế khoán cho năm sau.
Thành phần hồ sơ nộp thuế khoán
Theo điểm 8.1 Phụ lục I, Nghị định 126/2020/NĐ-CP, hồ sơ nộp thuế khoán (hay còn gọi là hồ sơ khai thuế khoán) bao gồm:
- Tờ khai thuế dành cho hộ và cá nhân kinh doanh – Mẫu số 01/CNKD được ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn từng lần phát sinh
Đối với hộ kinh doanh nộp thuế khoán có nhu cầu xuất hóa đơn do cơ quan thuế cấp theo từng lần phát sinh doanh thu, người nộp thuế cần kê khai thuế cho từng lần phát sinh và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng từ như sau:
- Bản sao hợp đồng kinh tế liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ, phù hợp với ngành nghề đăng ký kinh doanh.
- Bản sao biên bản bàn giao hoặc thanh lý hợp đồng (nếu có).
- Tài liệu xác nhận xuất xứ của hàng hóa, dịch vụ, bao gồm:
- Bảng kê thu mua hàng nông sản (áp dụng cho hàng hóa trong nước).
- Bảng kê hàng hóa cư dân biên giới (áp dụng cho hàng nhập khẩu).
- Hóa đơn mua hàng từ tổ chức hoặc cá nhân kinh doanh trong nước.
- Chứng từ xác nhận hàng hóa do hộ tự sản xuất, chế biến hoặc cung cấp.
Lưu ý: Cơ quan thuế có quyền yêu cầu xuất trình bản chính để đối chiếu, xác minh tính chính xác của hồ sơ, chứng từ.

Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khoán
Căn cứ khoản 3 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC, thời hạn nộp hồ sơ thuế khoán được quy định chi tiết tại điểm c khoản 2 và khoản 3 Điều 44 Luật Quản lý thuế 2019, cụ thể như sau:
- Trường hợp hộ khoán đang hoạt động: Hạn cuối nộp hồ sơ khai thuế là ngày 15 tháng 12 của năm trước liền kề năm tính thuế. Đây là thời điểm để cơ quan thuế xác định mức khoán và thông báo cho hộ kinh doanh áp dụng trong năm sau.
- Trường hợp hộ khoán mới bắt đầu kinh doanh (bao gồm hộ chuyển từ phương pháp kê khai sang khoán) hoặc có sự thay đổi trong hoạt động kinh doanh như ngành nghề, quy mô, phương pháp tính thuế, thì thời hạn nộp hồ sơ là chậm nhất 10 ngày kể từ ngày phát sinh sự kiện thay đổi hoặc bắt đầu kinh doanh.
- Trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp lẻ theo từng lần phát sinh, thì phải nộp hồ sơ khai thuế trong vòng 10 ngày kể từ ngày phát sinh doanh thu có yêu cầu xuất hóa đơn.
Lưu ý: Việc nộp hồ sơ khai thuế khoán đúng thời hạn giúp hộ kinh doanh tránh bị xử phạt hành chính và đảm bảo cơ quan thuế cập nhật chính xác mức thuế phải nộp.

Lời kết
Sau khi đã hiểu rõ thuế khoán là thuế gì, nắm được đối tượng áp dụng và cách thức thực hiện, điều quan trọng nhất là đảm bảo bạn kê khai và nộp thuế đúng quy định, tránh rủi ro và tối ưu chi phí. Để làm được điều đó, việc đồng hành cùng một đơn vị kế toán chuyên nghiệp là lựa chọn thông minh, và Kế toán An Phú chính là đối tác bạn nên cân nhắc.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch vụ kế toán và tư vấn thuế, Kế toán An Phú cung cấp:
- Dịch vụ kế toán trọn gói chỉ từ 500K/tháng: Hỗ trợ kê khai, lập sổ sách, báo cáo tài chính và quyết toán thuế định kỳ.
- Tư vấn & báo cáo thuế chuyên nghiệp: Đảm bảo đúng hạn, đúng quy định, hạn chế tối đa rủi ro bị phạt chậm nộp.
- Thu nhận chứng từ tận nơi: Giúp chủ hộ kinh doanh tiết kiệm thời gian, không cần trực tiếp đến cơ quan thuế.
Kế toán An Phú cam kết chịu trách nhiệm về tính chính xác của hồ sơ, chứng từ và sẵn sàng đồng hành xử lý khi có phát sinh liên quan đến cơ quan thuế, giúp bạn hoàn toàn an tâm tập trung phát triển kinh doanh. Nếu bạn đang tìm một đơn vị kế toán “vừa hiểu luật, vừa hiểu bạn”, hãy lựa chọn Kế toán An Phú để được hỗ trợ khai thuế khoán và quản lý sổ sách trọn gói nhanh – chuẩn – tiết kiệm.