Quy Định Bảo Hiểm Xã Hội Bắt Buộc Cho Lao Động Bán Thời Gian

Khi tham gia làm việc bán thời gian, không ít người thường nghĩ rằng chỉ có nhân viên toàn thời gian mới phải tham gia bảo hiểm. Thực tế, pháp luật hiện hành đã có quy định rõ ràng về bảo hiểm xã hội bắt buộc cho lao động bán thời gian, nhằm đảm bảo quyền lợi về an sinh lâu dài cho người lao động. Vậy cụ thể những quy định đó là gì và người lao động bán thời gian cần chuẩn bị gì khi ký hợp đồng?

Người lao động bán thời gian có phải đóng BHXH bắt buộc không?

Một trong những thắc mắc phổ biến hiện nay là người lao động bán thời gian có phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không. Căn cứ theo khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, tất cả công dân Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 tháng trở lên đều phải tham gia BHXH bắt buộc. Quy định này áp dụng không phân biệt lao động làm việc toàn thời gian (full-time) hay bán thời gian (part-time). Điều đó có nghĩa là, chỉ cần ký hợp đồng lao động hợp pháp, dù thời gian làm việc ngắn hơn so với lao động toàn thời gian, người lao động bán thời gian vẫn phải đóng BHXH bắt buộc và được bảo đảm đầy đủ quyền lợi như quy định.

Việc yêu cầu lao động bán thời gian tham gia BHXH bắt buộc mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Trước hết, nó đảm bảo sự công bằng và bình đẳng giữa các nhóm lao động, tránh tình trạng chỉ người làm việc đủ giờ mới có quyền lợi an sinh. Thứ hai, việc tham gia BHXH giúp người lao động bán thời gian được hưởng đầy đủ các chế độ an sinh xã hội như: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất. Đây là những quyền lợi thiết thực, giúp người lao động có điểm tựa vững chắc khi gặp rủi ro trong cuộc sống cũng như bảo đảm nguồn thu nhập ổn định khi về già.

Ngoài ra, quy định này còn tạo điều kiện để người lao động bán thời gian có lộ trình tích lũy thời gian tham gia BHXH liên tục, dù họ thay đổi công việc nhiều lần. Điều này đặc biệt quan trọng đối với nhóm lao động trẻ, sinh viên mới ra trường hoặc những người làm việc bán thời gian để cân bằng giữa học tập, công việc và gia đình. Họ vẫn được ghi nhận thời gian tham gia BHXH, từ đó tích lũy đủ điều kiện để hưởng lương hưu trong tương lai.

Như vậy, từ ngày 01/7/2025 trở đi, người lao động bán thời gian bắt buộc phải đóng BHXH nếu có hợp đồng lao động từ 01 tháng trở lên. Đây vừa là nghĩa vụ pháp lý, vừa là quyền lợi an sinh lâu dài, góp phần bảo đảm đời sống cho người lao động và gia đình. Đồng thời, người sử dụng lao động cũng cần lưu ý thực hiện đầy đủ trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho lao động bán thời gian theo quy định của pháp luật, tránh trường hợp vi phạm và bị xử phạt hành chính.

Người lao động bán thời gian được hưởng chế độ gì từ BHXH bắt buộc?

Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động bán thời gian (part-time) được pháp luật bảo đảm đầy đủ các quyền lợi như lao động toàn thời gian. Đây là một điểm quan trọng trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024, nhằm mở rộng an sinh xã hội đến mọi đối tượng làm việc theo hợp đồng. Cụ thể, các chế độ mà lao động bán thời gian được hưởng bao gồm:

• Chế độ ốm đau: Người lao động được nghỉ làm việc và nhận trợ cấp từ quỹ BHXH khi bị ốm đau, tai nạn ngoài lao động hoặc phải nghỉ việc để chăm sóc con dưới 7 tuổi bị bệnh. Thời gian nghỉ hưởng chế độ được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm.
• Chế độ thai sản: Lao động nữ làm việc bán thời gian khi mang thai, sinh con, hoặc lao động nam có vợ sinh con đều được hưởng chế độ thai sản. Ngoài ra, người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi cũng có quyền lợi này. Mức hưởng tính trên tiền lương đóng BHXH của người lao động.
• Chế độ hưu trí: Khi đủ điều kiện về tuổi đời và số năm đóng BHXH, lao động bán thời gian vẫn được hưởng lương hưu hàng tháng. Đây là nguồn thu nhập ổn định, bảo đảm cuộc sống khi về già, không phụ thuộc hoàn toàn vào con cái hoặc tiết kiệm cá nhân.
• Chế độ tử tuất: Trong trường hợp người lao động không may qua đời, thân nhân của họ được nhận trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hằng tháng hoặc một lần. Quyền lợi này giúp giảm bớt gánh nặng kinh tế cho gia đình.
• Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Nếu bị tai nạn trong quá trình làm việc hoặc mắc bệnh nghề nghiệp, người lao động bán thời gian sẽ được chi trả chi phí y tế, trợ cấp trong thời gian nghỉ điều trị và hưởng trợ cấp khi bị suy giảm khả năng lao động.

Như vậy, có thể thấy người lao động bán thời gian vẫn được thụ hưởng đầy đủ 5 chế độ an sinh xã hội quan trọng từ BHXH bắt buộc. Đây không chỉ là công cụ bảo vệ quyền lợi cá nhân, mà còn là nền tảng để người lao động yên tâm gắn bó lâu dài với công việc, đồng thời khẳng định sự công bằng trong chính sách pháp luật đối với mọi hình thức lao động.

Từ ngày 01/07/2025, bảo hiểm xã hội bắt buộc cho lao động bán thời gian được đóng như thế nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, người lao động làm việc bán thời gian vẫn phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc với mức đóng cụ thể dựa trên tiền lương tháng ghi trong hợp đồng lao động. Người lao động có trách nhiệm đóng một tỷ lệ phần trăm nhất định từ tiền lương của mình để tham gia vào các quỹ BHXH, bao gồm hưu trí, tử tuất, ốm đau, thai sản và tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Đồng thời, theo Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc hằng tháng dựa trên mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao động bán thời gian. Khoản đóng này sẽ được cộng dồn vào quỹ để đảm bảo người lao động được thụ hưởng đầy đủ các chế độ khi phát sinh sự kiện bảo hiểm.

Như vậy, từ ngày 01/7/2025, việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho lao động bán thời gian sẽ được áp dụng thống nhất như đối với lao động toàn thời gian, tạo sự công bằng và đảm bảo quyền lợi an sinh lâu dài cho mọi người lao động. 

Lời kết

Có thể thấy, từ ngày 01/7/2025, quy định về bảo hiểm xã hội bắt buộc cho lao động bán thời gian đã được pháp luật quy định rõ ràng và thống nhất, đảm bảo quyền lợi an sinh cho mọi người lao động, dù làm việc toàn thời gian hay bán thời gian. Người lao động part-time không chỉ được tham gia đóng BHXH bắt buộc mà còn được thụ hưởng đầy đủ các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất và tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện sự công bằng và bao quát của hệ thống an sinh xã hội Việt Nam.

Tuy nhiên, việc triển khai và thực hiện các thủ tục đóng BHXH cho người lao động bán thời gian đòi hỏi doanh nghiệp cần nắm vững quy định, tránh sai sót có thể dẫn đến vi phạm pháp luật. Nếu bạn là doanh nghiệp hoặc cá nhân sử dụng lao động part-time và đang cần hỗ trợ về tư vấn, kê khai, cũng như quản lý hồ sơ BHXH, hãy lựa chọn dịch vụ kế toán và nhân sự của Kế toán An Phú. Với đội ngũ chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, Kế toán An Phú sẽ giúp bạn đảm bảo tuân thủ pháp luật, tiết kiệm thời gian và tối ưu chi phí trong quản lý lao động và bảo hiểm.