Cá Nhân Bán Hàng Tạp Hóa Có Phải Đóng Thuế Không?

Nhiều cá nhân kinh doanh đang thắc mắc liệu bán hàng tạp hóa có phải đóng thuế không và nếu có thì phải đóng những loại thuế nào. Việc nắm rõ nghĩa vụ thuế là vô cùng quan trọng để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh rắc rối không đáng có. Để có cái nhìn toàn diện và được tư vấn chi tiết về các quy định hiện hành, bạn hãy tham khảo ngay bài viết sau từ Kế Toán An Phú.

Kinh doanh cửa hàng (tiệm) tạp hóa là gì?

Cửa hàng tạp hóa chuyên kinh doanh các mặt hàng thiết yếu, phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của người dân như thực phẩm khô, đồ uống, hóa mỹ phẩm….Đây thường là những điểm bán có quy mô nhỏ, được điều hành bởi cá nhân hoặc hộ gia đình khác biệt với các siêu thị lớn hay cửa hàng tiện lợi về quy mô và chủng loại hàng hóa. 

Về quy mô, cửa hàng tạp hóa thường có diện tích nhỏ hơn đáng kể so với các siêu thị mini hay cửa hàng tiện lợi hiện đại. Chủ kinh doanh thường là các cá nhân hoặc hộ gia đình. Mặc dù quy mô nhỏ, hoạt động kinh doanh này vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế địa phương. Điều này đặt ra câu hỏi cho tiểu thương: “bán hàng tạp hóa có phải đóng thuế không?” Việc hiểu rõ đặc điểm của kinh doanh tạp hóa sẽ giúp các chủ thể dễ dàng hơn trong việc xác định các nghĩa vụ pháp lý và tài chính liên quan.

Cá nhân bán hàng tạp hóa có phải đóng thuế không?

Bán hàng tạp hoá có phải đóng thuế không? Câu trả lời là có, nhưng trừ một số trường hợp cụ thể được miễn. Theo quy định hiện hành, các cá nhân kinh doanh cửa hàng tạp hóa dưới mô hình hộ kinh doanh cá thể có trách nhiệm phải nộp thuế. Nếu trong một năm dương lịch, tổng doanh thu từ hoạt động kinh doanh của cửa hàng tạp hóa đạt dưới 100 triệu đồng, thì cá nhân kinh doanh sẽ được miễn các loại thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng.

Ngược lại, đối với các trường hợp có doanh thu từ 100 triệu đồng trở lên trong một năm dương lịch, chủ cửa hàng tạp hóa bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ đóng 03 loại thuế chính sau:

• Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Đây là loại thuế gián tiếp thu, đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Mức thuế suất và cách tính sẽ phụ thuộc vào quy định của pháp luật thuế GTGT hiện hành, thường được tính trên doanh thu tính thuế.
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đây là loại thuế trực thu, đánh vào thu nhập chịu thuế của cá nhân kinh doanh. Thu nhập chịu thuế được xác định dựa trên doanh thu và chi phí hợp lý của hoạt động kinh doanh tạp hóa.
• Thuế môn bài (lệ phí môn bài): Đây là khoản phí cố định hàng năm mà hộ kinh doanh phải nộp cho cơ quan thuế để được phép hoạt động kinh doanh. Mức nộp sẽ phụ thuộc vào mức doanh thu của hộ kinh doanh, được chia thành các bậc khác nhau theo quy định.

Cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng tạp hóa có phải đóng lệ phí môn bài không?

Việc cá nhân hay hộ kinh doanh bán hàng tạp hóa có phải đóng lệ phí môn bài hay không còn phụ thuộc vào một số điều kiện cụ thể, chủ yếu dựa trên doanh thu và thời điểm thành lập, cụ thể:

• Doanh thu dưới ngưỡng quy định:  Cá nhân, hộ gia đình có hoạt động sản xuất, kinh doanh với doanh thu hàng năm (tính từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12) từ 100 triệu đồng trở xuống sẽ được miễn lệ phí môn bài. Điều này giúp giảm gánh nặng tài chính cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
• Hoạt động không thường xuyên, không cố định: Những cá nhân, hộ gia đình hoạt động sản xuất, kinh doanh mà không thường xuyên và không có địa điểm cố định, cũng sẽ được miễn lệ phí môn bài. Điều này thường áp dụng cho các hoạt động mang tính thời vụ hoặc di động.
• Năm đầu tiên thành lập hoặc ra hoạt động: Tổ chức mới thành lập (được cấp mã số thuế mới, mã số doanh nghiệp mới) lần đầu tiên ra hoạt động sản xuất, kinh doanh sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên (tính từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12 của năm đó).

Cá nhân, hộ kinh doanh bán tạp hóa có cần đăng ký kinh doanh không?

Câu hỏi liệu cá nhân hay hộ kinh doanh bán tạp hóa có cần đăng ký kinh doanh không là một trong những thắc mắc phổ biến. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 79 của Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hầu hết các trường hợp kinh doanh đều phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể, trừ một số ngoại lệ sau:

• Hộ gia đình chuyên làm muối, hoặc hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, và ngư nghiệp.
• Những người buôn bán nhỏ lẻ, không thường xuyên như buôn chuyến, bán quà vặt, hàng rong, kinh doanh mang tính chất thời vụ hoặc cung cấp các dịch vụ có thu nhập thấp.

Như vậy, khi đối chiếu với các trường hợp trên, kinh doanh tạp hóa không thuộc bất kỳ trường hợp nào được miễn kinh doanh. Điều này có nghĩa dù bạn mở tiệm tạp hoá dù nhỏ thì việc đăng ký hộ kinh doanh là yêu cầu bắt buộc. Đây là bước pháp lý quan trọng để hoạt động kinh doanh của bạn được công nhận và bảo vệ theo luật pháp.

Việc không đăng ký kinh doanh sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Cụ thể, theo Điều 62 của Nghị định 122/2021/NĐ-CP, cá nhân hoặc hộ gia đình mở quán tạp hóa mà không có giấy phép kinh doanh sẽ phải đối mặt với mức xử phạt hành chính từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Ngoài ra, việc không có giấy phép kinh doanh cũng có thể gây ra nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động như không thể xuất hóa đơn hợp lệ hoặc gặp rắc rối khi cần chứng minh tư cách pháp lý của mình.

Nguyên tắc tính thuế với cá nhân, hộ gia đình bán hàng tạp hóa

Để hiểu rõ bán hàng tạp hoá có phải đóng thuế không và cách tính thuế cho cá nhân, hộ gia đình kinh doanh tạp hóa. Bạn cần nắm vững các nguyên tắc cơ bản mà cơ quan thuế áp dụng. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thu thuế, đồng thời phù hợp với đặc thù của loại hình kinh doanh nhỏ lẻ.

Nguyên tắc cốt lõi là ngưỡng doanh thu 100 triệu đồng/năm. Cụ thể, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có tổng doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong một năm dương lịch (từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12) từ 100 triệu đồng trở xuống sẽ thuộc trường hợp không phải nộp thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN. 

Điều này nhằm giảm gánh nặng thuế cho các hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các hộ gia đình. Tuy nhiên, dù thuộc diện được miễn thuế hay không, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh vẫn có trách nhiệm pháp lý trong việc kê khai thuế chính xác, trung thực.

Đối với trường hợp kinh doanh theo hình thức nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình. Mức doanh thu 100 triệu đồng/năm để xác định ngưỡng không phải nộp thuế GTGT và TNCN sẽ được áp dụng cho một (01) người đại diện duy nhất của nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình đó trong năm tính thuế. Điều này đảm bảo rằng nguyên tắc miễn giảm thuế được áp dụng thống nhất, tránh việc chia nhỏ hoạt động kinh doanh để lách luật.  

Thủ tục đăng ký kinh doanh cửa hàng (tiệm) tạp hóa

Để kinh doanh cửa hàng tạp hóa hợp pháp, cá nhân hoặc tổ chức cần thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép kinh doanh hộ gia đình. Quy trình này bao gồm cụ thể sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh tạp hoá

Bộ hồ sơ để xin giấy phép kinh doanh tạp hóa theo mô hình hộ kinh doanh được quy định rõ ràng. Tùy thuộc vào việc cá nhân tự đăng ký hay các thành viên hộ gia đình cùng góp vốn, hồ sơ sẽ có sự khác biệt:

• Trường hợp cá nhân đăng ký thì sẽ cần chuẩn bị:

• Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh cửa hàng tạp hóa.
• Bản sao có chứng thực giấy tờ tùy thân của chủ cửa hàng tạp hóa (Hộ chiếu/CCCD/CMND).
• Bản sao giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa điểm kinh doanh, chẳng hạn như hợp đồng mượn nhà, hợp đồng thuê nhà, hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
• Văn bản ủy quyền cho người nộp hồ sơ (nếu chủ hộ kinh doanh không trực tiếp thực hiện thủ tục).

• Trường hợp các thành viên hộ gia đình góp vốn thì ngoài các giấy tờ như cá nhân đăng ký, cần bổ sung thêm:

• Bản sao có chứng thực Hộ chiếu/CCCD/CMND của tất cả các thành viên hộ gia đình góp vốn.
• Biên bản họp về việc thành lập cửa hàng tạp hóa theo mô hình hộ kinh doanh của các thành viên.
• Văn bản ủy quyền cho một thành viên làm chủ cửa hàng từ các thành viên còn lại.

Bước 2: Nộp hồ sơ đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bạn có thể nộp đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, xã nơi đặt địa điểm kinh doanh bằng một trong hai cách sau:

• Nộp trực tiếp: Gửi hồ sơ tại Bộ phận Một cửa của Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc UBND cấp tỉnh, xã
• Nộp trực tuyến: Thực hiện nộp hồ sơ qua mạng tại trang dịch vụ công của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Bước 3: Chờ xét duyệt hồ sơ và nhận kết quả

Thời gian xét duyệt hồ sơ đăng ký mở cửa hàng tạp hóa tại UBND cấp tỉnh,xã thường dao động từ 3 đến 5 ngày làm việc. Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, bạn sẽ nhận được thông báo yêu cầu bổ sung hoặc chỉnh sửa.

Bước 4: Đăng ký giấy phép con (nếu có)

Đối với các cửa hàng tạp hóa kinh doanh những mặt hàng hoặc ngành nghề có điều kiện như bán lẻ thuốc lá, rượu bia,… bạn cần thực hiện thêm thủ tục xin giấy phép con. Ví dụ như giấy phép bán lẻ thuốc lá, giấy phép bán lẻ rượu.

Lời kết

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng về việc bán hàng tạp hóa có phải đóng thuế không và các quy định liên quan. Việc nắm vững các nghĩa vụ pháp lý và thuế giúp hoạt động kinh doanh của bạn diễn ra suôn sẻ, tránh được những rủi ro không đáng có. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác về thủ tục thuế, đừng ngần ngại liên hệ ketoananphu.vn để được tư vấn chuyên sâu.